Volledig in overeenstemming met deze feestdag - ik schrijf dit op Paaszondag, 2021 - begin ik met deze vraag: hoeveel popsongs kent u met als thema Pasen? Google maakte mij alvast niet veel wijzer. Zeker, verschillende christian pop charts leverden wel resultaten op maar hey, laat ons ernstig blijven. Popmuziek is tenslotte een serieuze aangelegenheid.
Nadat ik mijn vorige blog over XTC had gepubliceerd, bleef er één song in mijn hoofd rondspoken op een hardnekkige, welhaast vervelende manier.
Vooral de melodie van het refrein: ik ging er mee slapen, woelde er 's nachts het bed mee overhoop en stond 's er ochtends mee op. Vervelend. Maar: wat een refrein!
Ik heb het over Eastern Theatre van XTC's album Apple Venus volume 1 (1999). Een echte parel in de beste Brian Wilson/Beatles traditie. Meer over XTC en over dit album lees je in mijn vorige blogpost.
Voor u verder leest moet u met oren en geest wijd geopend even de tijd nemen om naar dit nummer te luisteren:
XTC - Easter Theatre
Gold sun rolls around
Chocolate nipple brown
Tumble from your arms
Like the ground, your breasts swell
Land awake from sleep
Hares will kick and leap
Flowers climb erect
Smiling from the moist kiss of her rainbow mouth
Stage left
(Enter Easter and she's dressed in yellow yolk)
Stage right
(Now the son has died, the father can be born)
Stand up
(If we'd all breathe in and blow away the smoke)
New life
(We'd applaud a new life)
Odin mounts the tree
Bleeds for you and me
Splashing on the lamb
Gamboling with spring's step
Buds will laugh and burst
Racing to be first
Turning all the soil
As the promptress' fingers through her spinning script
Stage left
(Enter Easter and she's dressed in yellow yolk)
Stage right
(Now the son has died, the father can be born)
Stand up
(If we'd all breathe in and blow away the smoke)
New life
(We'd applaud a new life)
Easter in her bonnet
Easter in her hair
Easter are the ribbons
She tied everywhere
Stage left
(Enter Easter and she's dressed in yellow yolk)
Stage right
(Now the son has died, the father can be born)
Stand up
(If we'd all breathe in and blow away the smoke)
New life
(Hey)
Stage left
(Enter Easter and she's dressed in yellow yolk)
Stage right
(Now the son has died, the father can be born)
Stand up
(If we'd all breathe in and blow away the smoke)
In her bonnet
(Easter )
Everywhere
Easter
Easter
Easter
Easter
Aanvankelijk begreep ik hier maar weinig van. Muzikaal was ik wel gefascineerd geraakt door het contrast tussen enerzijds de spannende akkoorden van de strofes en anderzijds dat grootse refrein.
Kort daarop ontdekte ik een interessant YouTube filmpje waarin auteur/componist Andy Partridge ons vanuit zijn tuinhuisje uitlegt hoe het idee tot stand kwam.
Andy Partridge explains how Easter Theatre Came To Be
Partridge is een verteller die af en toe graag afwijkt van het verhaal. Ik vat daarom hier even zijn 13-minuten durende uitleg van hierboven samen.
Compositie
Tijdens het voorjaar van 1986 was de band met Todd Rundgren in San Francisco Skylarking aan het opnemen. Tussen de opnames door speelt Partridge voor Colin Moulding een melodie voor. "Dit zit al maanden in mijn hoofd", zegt hij. "We moeten er echt iets mee doen". Het is het (tekstloze) refrein van Eastern Theatre. "Ja, mooi man", zegt Moulding maar er gebeurt verder niets mee. De melodie verdwijnt in de mist van Andy's onderbewustzijn.
We spoelen vooruit naar 1994. In hetzelfde tuinhuisje zit Andy wat op een gitaartje te tokkelen. Hij verzint een reeks zeer aardse en donkere akkoorden. Nerveus banen zijn vingers zich een weg over het fretbord en gaandeweg ontstaat een stijgende progressie met de basnoten: E, F, G#, A#.
Een aardse en stuwende sfeer. Alsof er iets diep vanuit de grond zich een weg naar boven baant. Het ritme is primitief, hijgend...heidens? Andy krijgt op zijn netvlies beelden van ontluikende kiemen en bloemen en er ontstaat een melodietje. Op het laatste A# akkoord wordt de druk nog hoger door de noot F# naar G te verhogen. De spanning is nu ondraaglijk! Wat nu? Plots...als een balletje wat jarenlang in de flipperkast van Andy's brein heeft rondgetold...is daar die melodie uit 1986 weer in al haar majestueuze pracht. Ze sluit naadloos aan!
Lyrics
Partridge laat zich kenmerken als impressionistisch songschrijver. Een songtekst wordt niet vrijblijvend verzonnen bij een muzikaal idee maar wordt van aanvang bepaald door de klankkleuren van de muziek. Akkoorden en melodie leiden zo vanzelf naar een tekstueel thema. In dit geval het beeld van opstuwende bloemen en ontluikende natuurkracht.
Pasen is de tijd van nieuw leven, nieuwe voorplanting en vitaliteit, het begin van een nieuwe levenscyclus. Andy begreep daarom als kind nooit waarom deze periode werd gesymboliseerd door het beeld van een stervende man aan een kruis.
Geïnspireerd door de Womans Encyclopedia of Myths and Secrets van Barbara Walker voert hij daarom de Germaanse godin Ēostre (Ostara) ten tonele met als symbolen eieren en lange haren.
 |
| Ēostre |
Het tweede stukje tekst van het refrein gaat "now the sun has died, the father can be born". Een woordspelletje wat dan weer verwijst naar het christelijk aspect van Pasen. Door het sterven van Christus kan het christendom zich later vestigen als wereldgodsdienst en wordt de christelijke God de vader als het ware geboren.
Arrangement
Voor het arrangement werd gekozen om de originele gitaarpartij te vervangen door houtblazers: hobo, klarinet en fagot versterken met hun donkerbruin geluid de heidense vibe wat wordt ondersteund door het bonkige 4/4 ritme van de percussie.
Met deze context kunnen we nu opnieuw met meer betekenis naar deze prachtige track luisteren. Play loud en vrolijk Pasen allemaal!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten